BİTKİLER ALEMİ

Bitki bilim olarakta isimlendirilen botanik(=botany)  bitkiler üzerinde çalışan biyolojinin  alt  dalıdır.Botanik bitkiler,algler ve mantarlar arasındaki evrimsel evrimsel bağları, kimyasal  özelliklerini,hastalıkları,metabolizmalarını,gelişimlerini,üremelerini,büyümelerini ve yapılarını inceleyen son derece geniş kapsamlı biyolojinin  alt disiplinlerinden biridir.Botanik genel olarak 4 ana bölüme ayrılır.
1)Bitki Fizyolojisi 2)Bitki Morfolojisi 3)Bitki Sistematiği(Sistematik Botanik) 4)Bitki
Ekolojisi
Ayrıca botaniğin birçok alt disiplni mevcuttur.Bunları özetlersek;
Briyoloji(=Bryology)karayosunlarını inceler,
Etnobotanik(Ethnobotany) bitkiler ve hayvanlar arasındaki ilişkiler inceler.
Ekonomik Botanik ekonomik değeri olan bitkileri ve nasıl kullanılacağını inceler.
Ormancılık(Forestry) orman yönetimi ile ilgili çalışmaları kapsar.
Bahçecilik(Horticulture)çelikleme,yumru,köklü bitkilerden ve tohumlardan bitki yetiştirmek için ve bunun için gerekli toprak hazırlama süreçlerini içeren,mevcut bitki türlerini hibrit(melezleme) çalışmalarıyla zenginleştirmeyi amaçlayan bilimsel ve endüstriyel bir alandır.
Likenoloji(Lichenology) likenleri inceler.
Paleobotanik(Paleobotany) bitki fosillerini inceler.
Polenoloji(Palynology) polenleri ve sporları inceler.
Fikoloji(Phycology)Algleri inceler.
Fotokimya(Phytochemistry) bitkilerdeki kimyasal süreçleri inceler.
Fitopatoloji(Phytopathology) bitki hastalıklarını inceler.
Bitki Genetiği,bitkilerdeki genetik materyal(dna,rna,kromozomlar vs..)üzerinde çalışır.
Bitki ekolojisi,bitkilerin canlı ve cansız çevre üzerindeki karşılıklı etkileşimi üzerinde çalışır.
Botaniğin tarihçesine bakacak olursak bilinen en eski yazılı botanik bilgileri eski hint uygarlığına kadar uzanır.M.Ö 1700-110 yılları arasında yazılan 'Rigveda' adı verilen hinduizmin en eski dini metinlerinde,bitkilerin 'Ağaçlar' , 'İnsanlara faydalı bitkiler'  ve 'Sarmaşık=Sarınıcı' bitkiler olarak 3 ayıran  ilk bitki sistematiği kayıtlarının var olduğunu görürüz.Rigveda'nın diğer alt metinlerinde farklı şekillerde bitki sistematiği tanımları mevcuttur.
M.ö 4. ve 2. yüzyıllar arasında eski çin uygarlığında  eczacılık amaçlı çok sayıda bitki kayıt listelerine ve bitki karışım bilgilerine rastlanır.Bu devirde birçok çinli yazar bitkiler üzerinde çalışmaları sonucu eczacılık bilgileri içeren yazılar yazmıştır.Bunlar arasında dikkate değer en önemli bilimadamları;M.Ö 2. yüzyılda yaşamış ünlü eczacılık bilimi uzmanı 'Huangdi Neijing',yine ilaçlar üzerinde uzmanlaşmış 11.yüzyılda yaşamış 'Su Song' ve 'Shen Kuo' sayılabilir.
M.Ö 300'lü yıllarda avrupada botanik çalışmaları görülmeye başlamıştır.Bu tarihlerde Aristotales'in öğrencisi olanTheoprastus, 'Historia Plantarum'(Bitkilerin Tarihi) ve On the Causes of Plants'(Bitkilerin nedenleri üstüne) isimli iki büyük botanik çalışmasına imza atmıştır.'Historia Plantarum kitabı latinceye çevrilmiş olup günümüze kadar ulaşabilmiştir.
M.S 1. yüzyılda yaşamış olan Pedanios Dioskorides tıbbi bitkiler alanında greko-romen uygarlığının yetiştirdiği önemli botanikçilerden biridir.Dioskorides'in 5 ciltten oluşan 'De Materra Medica' isimli kitabı şifalı bitkiler kitabı içinde çok önemli bir yere sahiptir.Bu kitapta 600'e yakın bitki hakkında lokasyon,morfolojik ve tıbbi kullanımları hakkında bilgiler vermiştir.Bitkileri 1)Aromatik Bitkiler2)Yenen yada besin olarak kullanılan bitkiler3)Şifalı bitkiler olarak sınıflandırmıştır.Yine M.S 1. yüzyılda Romalı filozof Gaius Plinius Secundus 37 ciltlik 'Naturalis Historia'(Doğa Tarihi) ansiklopedisini yazmış ve eserinin 16 cildini bitkilere ayırarak botanik tarihindeki yerini almıştır.
M.S(828-896) yılları arasında yaşamış iranlı müslüman biyolog Abü Hanifa Dinawari 'Kitab al Nabat'(Book of Plants=Bitkilerin Kitabı) adlı eseriyle önemli bir yere sahiptir.Kitabında 640'a yakın bitki türü tanımlamış,bitki gelişimi ve aşamalarını,tohum,çimlenme,bitkilerde meyve ve çiçek oluşumu konusunda bilgilere yer vermiştir.
13. yüzyılda yaşamış olan İbn al-Baitar 'Kitab al Jami Adwiya al Mufrada' isimli eseriyle yaşadığı yüzyılın en önemli botanikçisi ve eczacısı idi.İbn al-Baitar'ın 300'ün üzerinde kendisine ait keşfi vardır.İlaçlar,yiyecekler ve 1400'den fazla farklı bitki bitki türleri üzerinde çalışmalar yapmıştır.İbn al-Baitar'ın kitabı 'Kitab al Jami fi Adwiya al Mufrada' 1758 yılında latinceye çevrilmiş,19.yüzyılın başlarına kadar kullanılmış ve avrupalı meslektaşları üzerinde çok etkili olmuştur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Video